11/02/2023
Áp xe vú là một nhiễm trùng ở vú do vi khuẩn gây ra. Bệnh thường gặp đối với phụ nữ trong thời kỳ sau sinh đẻ và cho con bú. Áp xe vú nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hoại tử vú, ảnh hưởng đến chất lượng sữa, nhiễm khuẩn huyết đặc biệt có thể dẫn đến ung thư hóa.
Áp xe vú là bệnh gì?
Áp xe vú là một dạng nhiễm trùng do vi khuẩn, gây ra hiện tượng sưng, đỏ, có hạch ấn thấy đau và có thể có mùi hôi ở vú. Có thể chẩn đoán bệnh thông qua các dấu hiệu áp xe vú thường gặp như:
- Bệnh nhân sốt cao, rét run.
- Vú sưng – nóng – đỏ – đau, khi thăm khám thấy các nhân mềm, có ổ chứa dịch ấn lõm. Hạch nách ấn đau, sữa có lẫn mủ vàng.
- Siêu âm vú có nhiều ổ chứa dịch.
- Xét nghiệm Công thức máu: bạch cầu trung tính tăng
- Xét nghiệm CRP (C – reactive protein) tăng.
- Chọc dò ổ viêm có mủ, cấy vi khuẩn làm kháng sinh đồ.
- Trong một số trường hợp, áp xe vú có thể là dấu hiệu ung thư vú.
Dấu hiệu khi bị áp xe vú
Dấu hiệu bệnh phụ thuộc vào vị trí và giai đoạn bệnh:
Ở giai đoạn viêm:
Bệnh thường khởi phát đột ngột với sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ. Đau nhức ở sâu trong tuyến vú, đau tăng khi cử động vai hay cánh tay. Biểu hiện là vú bị viêm sưng to, mật độ chắc, nổi hạch ở nách cùng bên sưng to và đau. Vùng da trên ổ viêm bình thường nếu ổ viêm ở sâu trong tuyến hoặc nóng, đỏ, phù nề nếu ổ viêm nằm ngay dưới da hay trên bề mặt của tuyến.
Giai đoạn tạo thành áp xe:
Có một hay nhiều ổ áp xe nằm ở một hay nhiều thùy khác nhau của tuyến vú. Lúc này, mọi triệu chứng của giai đoạn viêm đều tăng nặng lên. Gồm có hội chứng nhiễm trùng, nhiễm độc như sốt cao, rét run, môi khô, lưỡi bẩn. Vùng da trên vú thường nóng, căng, sưng đỏ hay phù tím.
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Áp xe vú nếu không được điều trị sẽ tự vỡ hoặc hoại tử. Và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng như viêm xơ tuyến vú mạn tính, nhiễm khuẩn huyết gây nguy hiểm đến tính mạng khi các nhiễm trùng từ ổ áp xe lan sang các cơ quan khác của cơ thể.
Do đó bạn không nên chủ quan, tự ý điều trị tại nhà mà cần đi khám bác sĩ nếu thấy xuất hiện các triệu chứng như:
- Vùng ngực bị đỏ, sưng và đau.
- Sờ thấy có khối u tại ngực.
- Núm vú bị tụt vào trong hay có dịch mủ chảy ra từ núm vú.
- Bạn cảm thấy đau khi cho con bú.
- Cảm thấy sốt, lạnh run.
Theo đó, tùy mức độ, bác sĩ kê thuốc kháng sinh, kháng viêm hoặc can thiệp như chích rạch hay chọc hút.
Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, cần tới CSYT chuyên khoa để thăm khám và thực hiện kiểm tra:
Khám lâm sàng:
- Quan sát các triệu chứng của cơ thể, tập trung vào vùng ngực như vú sưng, nóng đỏ, kiểm tra thấy có nhân mềm và có ổ chứa dịch ấn lõm
Siêu âm vú:
- Bên trong vú có nhiều ổ chứa dịch
Xét nghiệm công thức máu:
- Để đo số lượng các loại tế bào máu. Đối với người bệnh áp xe vú, số lượng các tế bào bạch cầu tăng.
- Ngoài ra, còn một số xét nghiệm có thể được thực hiện như xét nghiệm CRP (C-reactive protein), nuôi cấy kháng sinh đồ,…
Điều trị Áp xe vú
Để điều trị áp xe vú hiệu quả, bạn hãy tham khảo những lưu ý dưới đây:
- Nghỉ ngơi nhiều, không cho con bú bên vú bị áp xe.
- Nên ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa. Nhưng vẫn phải đảm bảo đủ dinh dưỡng để nhanh hồi phục sức khỏe.
- Chỉ cho con bú bên không bị áp xe hoặc vắt sữa ra cho con bú ngoài. Nhằm tránh tình trạng nhiễm khuẩn cho trẻ.
- Xoa bóp nhẹ nhàng, chườm nóng, vắt bỏ sữa để hỗ trợ thông tuyến sữa.
- Thực hiện uống thuốc kháng sinh, chống viêm, giảm đau và thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
- Trong trường hợp uống thuốc không điều trị triệt để bệnh, bên vú áp xe sẽ được chích rạch, dẫn lưu tháo mủ. Chỉ cần chích nặn mủ đối với áp xe vùng da nông. Đối với áp xe sâu bên trong, chích áp xe theo đường nan hoa ở chỗ nông nhất nhưng phải cách núm vú từ 2 cm đến 3 cm. Sau khi tháo mủ bác sĩ sẽ đặt ống dẫn lưu. Hàng ngày, vú áp xe sẽ được bơm rửa các ổ dịch bằng dung dịch sát khuẩn. Kết hợp đồng thời với dùng thuốc kháng sinh toàn thân.
Các bước tiến hành chích rạch áp xe
- Sát trùng rộng vùng áp xe từ trong ra ngoài. Dùng khăn vô trùng để bao bọc xung quanh vùng thủ thuật.
- Xác định khối áp xe, tìm chỗ da mềm nhất.
- Rạch da ngay trên khối áp xe đường rạch theo đường chéo nan hoa với tâm là núm vú.
- Sau khi rạch qua da và tổ chức dưới da, đi thẳng vào khối áp xe tránh làm nát các tổ chức xung quanh gây chảy máu. Dùng kẹp nhỏ hoặc đầu ngón tay trỏ phá các vách của khối áp xe thông nhau để mủ chảy ra.
- Để da hở, đặt một gạc con trong ổ áp xe để dẫn lưu mủ ra ngoài, rút sau 12 giờ.
- Theo dõi các tai biến sau chích rạch áp xe như: chảy máu tại vùng rạch da hoặc trong ổ áp xe: khâu chỗ chảy máu dùng tiếp kháng sinh; không thoát mủ: mở thông lại, dùng kháng sinh tiêm.
Biện pháp đề phòng bệnh áp xe vú
Bệnh áp xe vú chủ yếu xảy ra ở phụ nữ sau sinh và cho con bú. Để phòng bệnh áp xe vú, mẹ đang cho con bú cần chú ý một số điều sau:
- Sau khi sinh con mẹ nên mát xa nhẹ nhàng bầu vú. Mục đích là để ống dẫn sữa thông thoát và cho con bú sớm ngay sau sinh, bú thường xuyên và bú đúng tư thế.
- Vệ sinh núm vú đúng cách và sạch sẽ trước và sau khi cho con bú.
- Nên cho trẻ bú hết sữa, luân phiên hai bên vú, nếu không, phải vắt hết sữa thừa sau mỗi lần con bú.
- Nếu có hiện tượng tắc tia sữa, phải điều trị kịp thời để thông ống dẫn sữa. Để tránh bị tắc tia sữa, bạn có thể xoa bóp bằng tay, chườm nóng, chiếu đèn hồng ngoại hoặc hút sữa bằng máy…
- Tránh làm nứt hoặc xước núm vú vì đây là điều kiện tốt để vi khuẩn xâm nhập làm viêm tuyến sữa; cũng nên tránh để da bị khô nẻ. Nên mặc áo ngực phù hợp, vừa vặn… để tránh gây tổn thương vú.
- Không cai sữa sớm, khi cai sữa, nên giảm dần số lượng và số cữ bú từ từ.
Áp xe vú có nguy hiểm không?
Có thể nói, áp xe vú là một bệnh nguy hiểm. Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể khiến cơ thể mệt mỏi, đau nhức lan sang bả vai, cánh tay. Khi đã chuyển sang giai đoạn tạo thành áp xe, toàn thân người bệnh sẽ phải chịu những thương tổn nặng nề như: vùng da trên ổ áp xe nóng, sưng, căng tức, phù tím, cơ thể sốt cao, rét run, môi khô, đau đầu , khát nước, mệt mỏi, gầy yếu nhanh. Núm vú tụt, có biểu hiện viêm hạch bạch huyết, các tĩnh mạch dưới da nổi rõ. Sữa có thể lẫn mủ chảy qua đầu núm vú, sữa có mùi hôi tanh.
Nếu áp xe vú không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ tạo thành áp xe vú tái phát, áp xe vú tự vỡ hoặc áp xe vú hoại tử. Tuyến vú mất chức năng tiết sữa gây mất sữa, thậm chí có thể dẫn đến hoại tử. Các nhiễm trùng từ ổ áp xe vú cũng có thể lan sang các mạch máu đi toàn cơ thể dẫn đến các biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, suy thận. Đặc biệt nặng hơn là gây hoại tử các chi… Đó đều là những biến chứng rất nguy hiểm.
Tốt hơn hết là bạn không nên chủ quan tự ý chữa trị mà cần đến thăm khám và nhận tư vấn của bác sĩ khi thấy cơ thể xuất hiệu triệu chứng của bệnh lý này. Tham khảo website Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để trang bị cho mình thật nhiều kiến thức và tìm hiểu thật nhiều thông tin hữu ích về các vấn đề phụ khoa. Nếu có nhu cầu thăm khám, vui lòng nhấn đặt lịch khám ngay.