03/02/2023
Sau quá trình sinh đẻ chị em có thể gặp nhiều vấn đề rắc rối khác nhau, trong đó bao gồm tình trạng khô âm đạo. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của chị em. Vậy khô hạn sau sinh bao lâu thì hết, có những cách khắc phục thế nào, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Khô âm đạo sau sinh là gì ?
Khô âm đạo hay khô hạn có thể gặp ở bất kỳ phụ nữ nào. Đặc biệt ở phụ nữ giai đoạn sau sinh. Thông thường, dưới tác động của hormone Estrogen âm đạo luôn ẩm, độ pH ổn định và sạch sẽ do các tuyến trong cổ tử cung tạo ra những chất bôi trơn tự nhiên. Tình trạng khô hạn xảy ra khi cơ thể sau sinh tiết ra dịch nhờn không đủ hoặc không tiết dịch nhờn. Điều này khiến chị em cảm thấy khô rát và khó chịu khi quan hệ tình dục.
Nguyên nhân gây khô hạn âm đạo
Âm đạo khô hạn nghĩa là môi trường âm đạo thiếu đi độ ẩm và dịch nhờn cần thiết trong mỗi lần quan hệ tình dục. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào. Trong đó hay gặp nhất là thời kỳ sau sinh hoặc thời kỳ mãn kinh.
Một số nguyên nhân điển hình dẫn đến tình trạng khô âm đạo bao gồm:
- Thiếu hụt hormone estrogen trong cơ thể;
- Viêm nhiễm phụ khoa, hút thuốc lá, trầm cảm, căng thẳng/stress kéo dài;
- Rối loạn hệ miễn dịch, đang sử dụng thuốc điều trị nội tiết, hóa trị hoặc xạ trị vùng chậu;
- Tập thể thao nặng;
- Thụt rửa âm đạo sai cách;
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc;
- Quá trình kích thích hoặc màn dạo đầu khi quan hệ tình dục sai cách hoặc không đủ lâu;
- Đã cắt bỏ buồng trứng do bệnh lý u hoặc ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung hoặc ung thư vú;
- Phụ nữ sau sinh và giai đoạn đang cho con bú;
- Phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh.
Trong đó phổ biến nhất là hiện tượng khô hạn âm đạo. Để cải thiện âm đạo khô hạn chị em cần tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh, cả trong lẫn ngoài:
Nguyên nhân bên trong:
- Lúc mang thai, các nội tiết tố nữ trong cơ thể chị em phụ nữ sẽ tăng mạnh để phục vụ cho nhu cầu phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, trong vòng 24 giờ đầu sau sinh thì cả nồng độ Progesterone lẫn Estrogen trong cơ thể mẹ sẽ quay về mức bình thường. Sự sụt giảm đột ngột hormone sẽ khiến các mẹ đầy bụng, đau bụng dưới, tức ngực và tình trạng khô hạn sau sinh;
- Việc cho con bú trực tiếp cũng góp phần kích thích tuyến yên bài tiết Prolactin. Qua đó kích thích tuyến sữa bài tiết nhiều sữa để cho con bú. Hormone Prolactin sẽ ức chế quá trình sản xuất Estrogen của buồng trứng và dẫn đến khô hạn, ảnh hưởng đến việc giao hợp và giảm ham muốn tình dục;
Nguyên nhân từ bên ngoài:
- Sức khỏe suy yếu sau sinh chưa thể phục hồi ngay. Hơn nữa, vết khâu tầng sinh môn hoặc vết mổ chưa lành và việc phải chăm sóc con vất vả sẽ khiến chị em mệt mỏi, thiếu ngủ và hệ quả là âm đạo bị khô hạn;
- Thời kỳ mang thai đã khiến âm đạo suy yếu, dễ bị tấn công bởi nấm và vi khuẩn và khô hạn;
- Sự thay đổi ngoại hình khiến chị em mất tự tin và khó hưng phấn khi quan hệ tình dục;
- Tình trạng trầm cảm, lo âu sau sinh cũng khiến ham muốn tình dục của phụ nữ sau sinh suy giảm và góp phần gây khô hạn âm đạo.
Biểu hiện của tình trạng khô hạn sau sinh
Các triệu chứng đặc trưng khi môi trường âm đạo bị khô bao gồm:
Ngứa ngáy và viêm nhiễm:
- Môi trường âm đạo thiếu độ ẩm sẽ tạo điều kiện cho các chủng vi khuẩn tấn công, dẫn đến ngứa ngáy khó chịu, nghiêm trọng hơn là tiết dịch bất thường và có mùi hôi;
Nóng rát âm đạo và đau khi giao hợp:
- Tình trạng mất cân bằng độ pH do âm đạo khô sẽ khiến chị em thường xuyên có cảm giác nóng, đau rát, thậm chí là chảy máu khi quan hệ tình dục.
Khô âm đạo sau sinh thì phải làm sao?
Dưới đây là những cách trị khô hạn âm đạo tại nhà cho phụ nữ:
Các loại thuốc giảm khô hạn âm đạo
Điều trị ngắn hạn:
Bôi các loại kem dưỡng ẩm, gel bôi trơn âm đạo… để giảm khô rát khi quan hệ tình dục.
Điều trị dài hạn:
Liệu pháp Estrogen tại chỗ:
- Có thể thường xuyên sử dụng kem bôi âm đạo, thuốc đặt âm đạo, vòng đặt âm đạo… để Estrogen giải phóng trực tiếp vào mô âm đạo, khôi phục độ dày, độ ẩm và độ đàn hồi của niêm mạc âm đạo, giảm khô hạn và kích ứng.
Liệu pháp Estrogen toàn thân:
- Sử dụng miếng dán da, thuốc xịt, gel bôi lên da… để Estrogen giải phóng vào máu sau đó di chuyển đến cơ quan và mô.
Liệu pháp laser Estrogen:
- Phù hợp với phụ nữ suy giảm hormone Estrogen tại thời điểm tiền mãn kinh và mãn kinh.
Áp dụng bài tập Kegel
Những bài tập Kegel phù hợp với những phụ nữ đau rát khi quan hệ hoặc khô rát. Bài tập Kegel ra đời từ năm 1948, do bác sĩ phụ khoa Arnold Kegel Henry sáng tạo ra. Bài tập này giúp kích hoạt cơ xương nằm ở dưới vùng chậu, giữa 2 chân ở vùng thắt lưng. Các bài tập này có thể thư giãn cho các cơ âm đạo, cải thiện lưu thông máu và tăng cường kích thích, khả năng bôi trơn. Từ đó có thể cải thiện tình trạng khô hạn.
Một vài bài tập Kegel dành cho chị em phụ nữ có thể tham khảo như:
- Động tác 1: Ngồi thẳng lưng và khoanh chân tròn. Chú ý tập trung vào cơ sàn chậu.
- Động tác 2: Chị em nên ngồi siết chặt cơ sàn chậu.
- Động tác 3: Với tư thế siết cơ nên giữ trong 2 giây, sau đó thả ra.
Bài tập co cơ nhanh
Động tác này nên được lặp lại 10 lần mỗi hiệp, thực hiện 3 hiệp mỗi ngày.
Bài tập co cơ chậm
- Động tác 1: Cần ngồi thẳng lưng, khoanh chân
- Động tác 2: Thực hiện việc siết cơ sàn chậu chặt nhất có thể.
- Động tác 3: Nên giữ tư thế này trong thời gian 5 giây. Sau đó thả lỏng cơ thể để thư giãn
Động tác này nên được lặp lại 10 lần mỗi hiệp và thực hiện 3 hiệp mỗi ngày
Chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống đầy đủ và hợp lý sẽ giúp mẹ sớm hồi phục sức khỏe nói chung. Qua đó cải thiện tình trạng khô hạn sau sinh rõ rệt. Mẹ hãy tăng cường ăn các thực phẩm sau:
- Thực phẩm giàu Vitamin A như khoai lang, cà rốt, cải xoăn, rau bina, dưa hấu, cà chua…
- Thực phẩm giàu Vitamin B như súp lơ, rau xanh đậm, gan động vật, các loại cá, ngũ cốc, nấm… Trong đó, Vitamin B2 có thể cải thiện dịch nhờn âm đạo. Vitamin B5, Vitamin B6 giúp giảm stress.
- Axit béo Omega-3 có trong cá béo và các loại hạt.
- Thực phẩm giàu Vitamin C như: cam, chanh, bưởi, ổi….
- Thực phẩm có chứa Phytoestrogen như mầm cỏ linh lăng, mầm đậu nành, các loại đậu, hoa quả…
- Có thể uống các loại nước ép như nước ép lựu, trà xanh, nước ép cam…
Uống đủ nước
Nên uống đủ nước từ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để cải thiện làn da và nâng cao sức khỏe âm đạo. Da vùng kín dễ bị mất độ ẩm nếu không được chăm sóc đúng cách. Nếu cung cấp đủ nước, môi trường bên trong âm đạo sẽ cân bằng được độ ẩm và được bôi trơn tốt hơn.
Luôn có màn dạo đầu trước khi khi “yêu”
Ngoài sử dụng các chất bôi trơn âm đạo, cách tự nhiên nhất để tạo độ trơn và ẩm cho âm đạo trước khi quan hệ chính là nên có màn “dạo đầu” kĩ càng để kích thích âm đạo tiết các chất nhờn bôi trơn. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên rằng kích thích tình dục hợp lý và đúng cách có thể cải thiện sức khỏe âm đạo. Trong đó bao gồm cả tình trạng khô rát âm đạo, từ đó tạo nên một cuộc yêu trọn vẹn.
Tránh thụt rửa
Thụt rửa quá nhiều hoặc không đúng cách có thể gây cảm giác khó chịu, tạo mùi và ảnh hưởng đến môi trường âm đạo. Từ đó gây viêm nhiễm âm đạo, khô rát âm đạo và tổn thương thành niêm mạc âm đạo. Vì vậy, không nên thụt rửa âm đạo. Chỉ nên vệ sinh nhẹ nhàng bằng dung dịch vệ sinh có thành phần kháng khuẩn như trầu không, nano bạc, bạc hà … hoặc vệ sinh với nước ấm.
Tăng cường thể dục thể thao
Lối sống tích cực tăng cường các hoạt động thể dục thể thao cũng là giải pháp giúp cơ thể dễ dàng phục hồi và để lấy lại tinh thần sau sinh. Các hoạt động thúc đẩy tâm trạng chị em cảm thấy thoải mái hơn. Nhờ đó mà cải thiện được tình trạng khô âm đạo. Có thể thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng kết hợp tập thở. Ví dụ như đi bộ, tập yoga, bài tập vận động các khớp tay, chân, lưng, cổ…
Chia sẻ với chồng khi bị khô âm đạo sau sinh
Sau sinh, cả cơ thể chị em và vấn đề về tâm sinh lý cũng bị ảnh hưởng tiêu cực. Không chỉ căng thẳng lo lắng về việc chăm sóc con cái, nhiều chị em còn tự ti về tình trạng tăng cân…Vì thế, hãy chia sẻ trực tiếp với chồng hoặc người thân. Vì chia sẻ giúp giải tỏa căng thẳng và cùng nhau tìm ra hướng giải quyết hợp lý. Nếu không trao đổi hoặc không được đồng cảm, phụ nữ rất dễ mắc phải trầm cảm sau sinh. Từ đó khiến nồng độ Estrogen sụt giảm nghiêm trọng.
Sử dụng trang phục thoải mái và thoáng mát
Mặc những bộ quần áo quá bó hoặc đồ lót quá chật cũng hạn chế lưu thông máu và gây bí bách vùng âm đạo. Vùng kín ó thể bị viêm nhiễm nếu tình trạng này kéo dài. Do đó, chị em nên lựa chọn những chất liệu vải dễ thấm hút mồ hôi, vải kháng khuẩn, thoáng mát và thoải mái nhất khi mặc để giảm tình trạng bí bách, nóng, ẩm ướt.
Khám phụ khoa định kỳ
Khô hạn sau sinh đôi khi cũng liên quan đến viêm tuyến giáp sau sinh hay viêm nhiễm phụ khoa. Nếu áp dụng các phương pháp trên mà tình trạng khô hạn vẫn không và kéo dài, nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và tìm ra nguyên nhân cụ thể. Từ đó đưa ra phương pháp điều trị thích hợp. Thậm chí, sau khi sức khỏe sau sinh đã trở lại ổn định, chị em cũng nên thăm khám phụ khoa định kỳ hàng năm.