02/02/2023
Gây tê tủy sống là kỹ thuật giảm đau cần thực hiện trước khi sinh mổ để giảm cảm giác đau đớn cho sản phụ cũng như giúp quá trình sinh dễ dàng hơn. Sinh mổ gây tê có đau không chắc chắn là thắc mắc của nhiều sản phụ, nhất là sản phụ sinh lần đầu tiên.
Gây tê khi sinh mổ là gì?
Gây tê khi sinh mổ là một thủ thuật an toàn và hiệu quả. Trong phẫu thuật mổ lấy thai, thường áp dụng kỹ thuật gây tê tủy sống. Mẹ sẽ được bác sĩ tiêm thuốc tê vào vào tủy sống, khiến mẹ bất động, không có cảm giác hoàn toàn ở nửa thân dưới trong quá trình bác sĩ mổ nhấc em bé ra khỏi bụng mẹ (cho đến khi thuốc tê hết tác dụng).
Khi nào cần gây tê trong sinh mổ? Trong trường hợp người mẹ không thể sinh thường thì bác sĩ sẽ chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ mẹ và bé. Chỉ định này phụ thuộc vào cách thai kỳ tiến triển, vị trí của em bé hoặc nếu mẹ sinh đôi, sinh ba. Gây tê tủy sống được tiến hành trước khi thực hiện phẫu thuật mổ lấy thai.
Vị trí gây tê
Đầu tiên bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê tại chỗ và thuốc giảm đau vào một khu vực được gọi là khoang dưới nhện, gần tủy sống của sản phụ nhằm mục đích gây tê thần kinh, giảm đau tại một số khu vực nhất định của cơ thể liên quan trực tiếp đến việc sinh nở của mẹ. Sau đó, bác sĩ gây mê sẽ đưa một cây kim vào khu vực tủy sống, tiêm thuốc gây mê thông qua kim tiêm và rút kim tiêm ra. Thủ thuật này không đau, bạn chỉ cảm thấy hơi nhói một chút trong quá trình thực hiện.
Sau khi gây tê tại chỗ, bác sĩ gây mê sẽ đưa một cây kim rất mảnh vào ống sống và tiêm một liều nhỏ thuốc gây tê tại chỗ. Thuốc sẽ tác dụng đến các dây thân kinh phần dưới bụng và chi dưới, khiến phần này không có cảm giác. Điều này khiến cho quá trình phẫu thuật trở nên hoàn toàn dễ chịu cho sản phụ.
Thắc mắc của nhiều sản phụ: Sinh mổ gây tê có đau không?
Sinh mổ gây tê có đau không là lo lắng của rất nhiều sản phụ được chỉ định hoặc đang phân vân không biết nên sinh thường hay sinh mổ.
Trong quá trình sinh
Trong quá trình sinh, sản phụ được gây tê toàn bộ khu vực thân dưới nên mọi cảm giác đau đớn đều không cảm nhận được. Kể cả khi bác sĩ mổ hay lấy thai nhi ra. Song tinh thần của mẹ vẫn hoàn toàn tỉnh táo. Mẹ vẫn có thể chứng kiến được toàn bộ cuộc mổ và ôm con ngay sau khi bé chào đời.
Như vậy, trong quá trình sinh, mẹ sinh mổ sẽ không có cảm giác đau.
Sau khi sinh
Cơn đau sẽ dần xuất hiện khi thuốc tê hết tác dụng, vết mổ là nguyên nhân gây ra cảm giác đau nghiêm trọng. Thời gian thuốc tê hết tác dụng còn phụ thuộc vào lượng thuốc tê sử dụng cũng như tình trạng sức khỏe của người mẹ.
Cơn đau do sinh mổ khi đã hết thuốc tê khiến mẹ chỉ có thể nằm yên tại chỗ trên giường, không thể xoay người hay di chuyển. Ngoài ra, thuốc gây tê cũng gây 1 vài tác dụng phụ khác. Chẳng hạn như: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, đau lưng, tức ngực, nôn mửa,… Đa phần các tác dụng phụ này không kéo dài, chỉ xảy ra 1 vài ngày sau khi tiêm.
Đau do sinh mổ sẽ kéo dài khoảng 4 – 5 ngày mới đỡ dần. Lúc này mẹ có thể cử động được nhiều hơn song không thể cử động quá mạnh.
Ngoài ra, gây tê cột sống khi sinh mổ có thể gây 1 số biến chứng như: suy tủy sống, tổn thương thần kinh, khó tiểu, hạ huyết áp, đau lưng và đau cơ, tổn thương răng, khó thở,… Các bác sĩ sẽ theo dõi và đánh giá nguy cơ biến chứng, nếu có cần điều trị khắc phục ngay lập tức.
24 tiếng sau phẫu thuật
Sau khi sinh mổ, mẹ sẽ được đưa về phòng nghỉ ngơi và chuẩn bị cho quá trình hồi sức. Do ảnh hưởng của thuốc mê, mẹ sẽ cảm thấy mệt mỏi và bị trướng hơi. Tầm một tiếng sau sinh các mẹ sẽ tỉnh táo hoàn toàn.
12 tiếng sau phẫu thuật
Thời điểm này, mẹ có thể bắt đầu ăn uống trở lại. Tuy vậy, mẹ vẫn bị đầy hơi do hệ tiêu hóa giờ đây hoạt động có phần chậm lại. Cố gắng đứng dậy và đi dạo quanh phòng sẽ làm giảm hiện tượng này.
24 tiếng sau phẫu thuật
- Các mẹ có thể bắt đầu ăn đồ nhẹ như súp, canh. Bữa cuối cùng của ngày thứ 2 sau sinh, mẹ sẽ được phép ăn nhiều hơn một chút. Nhưng vẫn phải ăn đồ ăn thích hợp cho người sinh mổ.
- Mẹ nên thực hiện các hoạt động chân tay nhẹ nhàng để lấy lại cảm giác. Cố gắng xoay người, trở mình, tập ngồi dậy nhẹ nhàng để tăng cường sự hoạt động của ruột, dạ dày, điều tiết khí. Cách này sẽ giúp mẹ không bị dính ruột, tắc tĩnh huyết mạch.
- Sau khi rút ông thông tiểu, mẹ có thể đi tiểu tiện. Mặc dù có thể gây đau cho mẹ, hãy yêu cầu y tá giúp mẹ về vấn đề này.
- Mẹ nên cho trẻ bú sữa sớm để kích thích dạ con co bóp, giúp đẩy sản dịch ra ngoài. Trường hợp gặp khó khăn khi cho con bú, bạn có thể nhờ tới sự giúp đỡ của các y bác sĩ.
- Mẹ nên đứng dậy và đi lại quanh phòng. Sự di chuyển nhẹ nhàng sẽ giúp ích cho sự phục hồi và ngăn ngừa táo bón hay tránh cục máu đông trong cơ thể. Mẹ nên nhẹ nhàng massage chân và cử động các ngón chân, bàn chân để giúp máu lưu thông tốt.
Những điều nên tránh sau khi mổ
- Quan hệ tình dục, cho đến thời điểm an toàn, cơ thể phục hồi hoàn toàn. Ít nhất là sau 6 tuần sau khi sinh mổ.
- Sử dụng tampon hoặc thụt rửa
- Dùng bể bơi công cộng hoặc bồn tắm nước nóng
- Nâng vật nặng
- Liên tục sử dụng cầu thang
- Tập thể dục
Những dấu hiệu đặc biệt cần lưu ý sau sinh mổ
Nếu sau sinh mổ có các hiện tượng dưới đây thì mẹ nên đi khám ngay.
- Sốt cao trên 38 C
- Đau đầu dữ dội
- Đau rát vùng bụng
- Âm đạo có mùi hôi rất khó chịu
- Vết mổ đau nhức kéo dài
- Tử cung co thắt dữ dội
- Khó đi tiểu
- Cảm thấy lo lắng, buồn bã,… trầm cảm
- Có dấu hiệu cho thấy vết mổ bị vỡ: chảy máu, máu rỉ ra từ vết mổ
- Đau bắp chân dữ dội, kèm theo sưng và tê ở bàn chân
- Khó thở
Các phương pháp giảm đau sau sinh mổ
Bác sĩ hỗ trợ giảm đau
Thông thường hẫu phẫu khi thuốc gây tê hết tác dụng, sản phụ sẽ bị đau tại vết mổ và khi đi vệ sinh, mức độ đau có thể từ trung bình đến dữ dỗi và kéo dài trong suốt 30 – 40h.
Mẹ có thể được kê thuốc giảm đau, có thể cả thuốc giảm đau dạng hướng thần, nhưng các loại thuốc này không giúp mẹ giảm đau hoàn toàn và sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động hậu sản của mẹ.
Nghỉ ngơi hợp lý:
Trong vòng 24 giờ đầu sau sinh mẹ nên chỉ nằm nghỉ ngơi. Không vận động để tránh gây ảnh hưởng tới các cơ bụng. Để giảm đau, sản phụ tuyệt đối không gồng cứng người, hãy thả lỏng người đặc biệt là cơ bụng dưới. Khi thấy buồn tiểu mẹ cần phải đi tiểu ngay bởi nếu để bàng quang đầy sẽ đẩy tử cung lên cao, dẫn tới các cơn co thắt tử cung gây ra đau đớn.
Hạn chế ăn trong 6 giờ sau khi mổ:
Thời gian này nhu động ruột rất ít. Vì thế nếu mẹ ăn ngay sẽ dẫn tới đầy hơi, khó tiêu hóa, táo bón. Sau 6 giờ trở ra mẹ nên ăn những đồ ăn mềm, lỏng và dễ tiêu hóa như canh súp, cháo loãng. Sau 48 giờ khi đó ruột mẹ bắt đầu hoạt động bình thường. Mẹ có thể ăn được cơm nhưng không nên ăn quá no.
Bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết để phục hồi sức khỏe:
Ăn uống đầy đủ, bổ sung chất dinh dưỡng là điều cần thiết giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Tăng cường bổ sung protein, vitamin A, C để vết mổ mau chóng phục hồi. Ngoài ra, mẹ sau sinh cũng nên bổ sung thực phẩm có tính chống viêm như nghệ, hoa quả, cá … Tuyệt đối tránh các thực phẩm, đồ uống như các chất kích thích, rau muống, lòng trắng trứng,…nó sẽ khiến vết lương lâu lành lại.
Vận động nhẹ nhàng:
Mẹ nên tích cực vận động, tập ngồi dậy. Bởi nhờ vận động thì cơ thể mới lưu thông máu huyết, hạn chế tụ máu, giúp cơ thể giảm đau và nhanh chóng hồi phục hơn. Sau 48 giờ mẹ cần cố gắng tập đi lại nhẹ nhàng quanh phòng có người dìu đỡ.
Vệ sinh vết mổ sạch sẽ:
Các mẹ cần chú ý vệ sinh vết mổ sạch sẽ hàng ngày theo hướng dẫn của y tá. Tránh tối đa để nước dính vào vết mổ. Và nếu thấy vết mổ như sưng tấy, chảy dịch, mẹ hãy tới ngay các cơ sở y tế để khám để tránh khả năng bị nhiễm trùng.