Sau sinh không những cơ thể suy nhược và tâm lý của mẹ bầu cũng bị ảnh hưởng lớn. Nhiều mẹ bầu có suy nghĩ tiêu cực hay chính là bệnh trầm cảm sau sinh. Nghe có vẻ không có gì. Nhưng nếu không được thăm khám chữa trị kịp thời. Có thể ảnh hưởng tới sức khỏe cũng nhưng nhiều hệ quả đau long.
Trầm cảm sau sinh nghĩ là gì ?
Trầm cảm sau sinh là tình trạng liên quan đến suy nghĩ và cảm giác mệt mỏi, buồn chán, lo lắng, tuyệt vọng xuất hiện sau sinh của phụ nữ. Họ thường có lo lắng về việc con mình bị hại. Hay mình không phải người mẹ tốt, người vợ đảm. Bên cạnh đó, sẽ có cảm giác buồn, vô vọng và tội lỗi. Vì họ cảm thấy không muốn gắn kết hoặc chăm sóc con bạn.
Nó có thể bắt đầu bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên của bé. Nhưng phổ biến nhất là trong 3 tuần đầu tiên sau khi sinh. Những cảm giác này có thể từ nhẹ diễn tiến đến nặng. Đôi khi nó phát triển thành hành vi cực đoan. Gây hại cho chính bản thân người mẹ và con của họ.
Nguyên nhân gây nên trầm cảm sau sinh
Nó thuộc vào tâm trạng của mỗi người bởi vậy hiện hay vẫn chưa có nguyên nhân rõ rang. Nhưng có những lý do tiêu biểu cho bệnh lý này như sau:
Thay đổi về nội tiết
Ngay sau khi sinh, một sự thay đổi nhanh chóng nồng độ hormon trong máu, đó là sự giảm đi của nồng độ estrogen và progesterone, nồng độ hormon tuyến giáp thyroid cũng giảm, dẫn đến mệt mỏi, trầm cảm. Sự suy giảm về nồng độ hormon cùng với sự thay đổi về huyết áp, chức năng của hệ miễn dịch và những biến đổi về chuyển hoá mà bà mẹ sau sinh phải trải qua là một phần trong căn nguyên gây trầm cảm.
Có bệnh sử bị trầm cảm
Những phụ nữ mắc chứng trầm cảm trước, trong hoặc sau khi mang thai. Hay những người đang điều trị trầm cảm có nguy cơ mắc chứng trầm cảm sau sinh cao hơn so với người bình thường.
Thiếu ngủ, thiếu chất dinh dưỡng, lo lắng quá nhiều
Sau khi sinh, người mẹ phải dành nhiều thời gian chăm sóc con. Nên nhiều chị em phụ nữ không có thời gian chăm sóc bản thân, ngủ không đủ giấc. Ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, mặc cảm tự ti vóc dáng, da dẻ… Vì vậy đây cũng là một nguyên nhân làm cho người phụ nữ dễ nảy sinh bực bội, căng thẳng.
Mâu thuẫn gia đình
Gia đình không hạnh phúc, mâu thuẫn trong gia đình không được giải quyết triệt để trước. Và sau khi sinh cũng có thể gây trầm cảm cho bà mẹ. Áp lực chăm sóc con cái, do thiếu sự giúp đỡ của người than, hoặc do áp lực về giới tính đứa trẻ. Cũng làm nhiều phụ nữ rơi vào tình trạng căng thẳng kéo dài. Đặc biệt, bạo hành gia đình khiến tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 5 lần so với phụ nữ khác.
Yếu tố cảm xúc
Mang thai không theo kế hoạch hay ngoài ý muốn. Có thể làm ảnh hưởng đến cảm xúc của người mẹ trong thai kỳ. Ngay cả khi mang thai đúng theo kế hoạch, một số mẹ bầu vẫn cần một khoảng thời gian dài. Để thích nghi với việc sẽ có em bé. Ngoài ra, khi bé có vấn đề về sức khỏe hoặc phải điều trị dài ngày trong bệnh viện. Người mẹ có thể trải qua những cảm xúc như buồn, giận, có lỗi. Đây là những cảm xúc làm ảnh hưởng đến tự tin và gây áp lực lên người mẹ.
Mệt mỏi
Rất nhiều phụ nữ cảm thấy vô cùng mệt mỏi sau khi sinh, họ phải mất hàng tuần trời để sức khỏe và năng lượng hồi phục trở lại. Ở những sản phụ sinh con theo phương pháp mổ lấy thai, thời gian hồi phục có thể còn dài hơn. Đó cũng là lý do quan trọng gây nên trầm cảm sau sinh.
Triệu chứng thường gặp khi mắc phải
Triệu chứng về cảm xúc (cảm xúc bị ức chế):
Khí sắc trầm buồn, có cảm giác buồn bã kéo dài, buồn không rõ nguyên nhân, mức độ buồn chán có thể tăng lên dẫn đến hành vi bạo lực với con trẻ hoặc thậm chí là tự sát.
- Cảm thấy trống rỗng, tuyệt vọng, chán nản
- Cơ thể mệt mỏi, kiệt sức và thiếu năng lượng
- Luôn cảm thấy bản thân xấu xí, bất tài, vô dụng, kém hấp dẫn, có cảm giác hối hận và tội lỗi
- Lo âu, lo lắng quá nhiều, có rất nhiều luồng suy nghĩ đan xen trong đầu nhưng đa phần đều mơ hồ, không rõ ràng
- Sợ hãi, lo lắng và luôn có cảm giác bản thân làm tổn thương đứa trẻ
- Sợ bị bỏ rơi, ở 1 mình và sợ phải đi ra bên ngoài
Dấu hiệu về hành động:
- Mất hoặc giảm sự yêu thích, hứng thú và quan tâm với mọi thứ xung quanh – kể với những thói quen, món ăn, hoạt động yêu thích trước đây
- Cảm giác kiệt sức, nhanh mệt mỏi sau khi làm việc và không muốn thực hiện bất cứ hoạt động nào
- Ăn uống quá mức hoặc chán ăn
- Không quan tâm, chăm sóc bản thân
- Rối loạn giấc ngủ (ngủ ngày, thức đêm, ngủ quá nhiều, mất ngủ, thường xuyên gặp ác mộng,…)
- Ngại gặp gỡ, không muốn tiếp xúc với những người xung quanh
Các biểu hiện về suy nghĩ:
- Khó khăn khi đưa ra quyết định – ngay cả với những việc đơn giản nhất
- Nhầm lẫn, giảm trí nhớ
- Giảm sự tập trung, chú ý khi làm việc nhà, chăm sóc con cái, học tập và làm việc
- Có ý nghĩ hoặc hành vi tự sát
- Có ý nghĩ làm tổn thương đứa trẻ và người thân
Các triệu chứng khác:
- Vã mồ hôi
- Hồi hộp
- Đau đầu
- Giảm hứng thú tình dục, thậm chí cảm thấy khó chịu khi bạn đời ôm ấp, gần gũi
Cách điều trị trầm cảm sau sinh hiện nay
Bệnh lý này hoàn toàn có thể có kết quả tốt nếu thực hiện điều trị sớm. Các chuyên gia sức khỏe tâm lý có thể giúp mẹ sau sinh có hướng điều trị trầm cảm phù hợp và đúng đắn nhất. Trong đó có thể đề cập đến một số phương pháp như:
Tham vấn tâm lý
Người mẹ trầm cảm sau sinh sẽ được nói chuyện riêng với chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc nhà tâm lý học. Các bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp hành vi nhận thức tức là giúp người bệnh nhận ra và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực và hành vi của mình một cách dần dần; hoặc liệu pháp tương tác nghĩa là giúp mọi người xung quanh hiểu được và hỗ trợ người bệnh điều trị hiệu quả.
Phụ nữ trầm cảm nhẹ có thể được tư vấn điều trị. Những trường hợp nặng hơn có thể được điều trị tư vấn kết hợp với sử dụng thuốc.
Điều trị bằng thuốc
Khi người mẹ nghĩ rằng mình bị trầm cảm sau sinh thì nên tư vấn với bác sĩ càng sớm càng tốt.
Cố gắng báo với bác sĩ về tất cả các triệu chứng gây khó chịu, điều này sẽ giúp cho thầy thuốc chẩn đoán chính xác về bệnh hơn. Thuốc được kê toa thông thường hoặc là thuốc an thần hoặc là thuốc chống trầm cảm. Thuốc chống trầm cảm có tác dụng ức chế lên não bộ, điều chỉnh tâm trạng.
Tuy nhiên việc dùng thuốc chống trầm cảm cần được xem xét và theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu dùng thuốc không hiệu quả, hoặc người bệnh cảm thấy khó chịu, nên đến bác sĩ thay đổi thuốc hoặc liều dùng. Nếu thuốc thích hợp với bạn thì đừng nên rút ngắn thời gian điều trị, bởi trầm cảm cần thời gian điều trị kéo dài để được phục hồi hoàn toàn. Nếu sau khi ngưng thuốc, các triệu chứng tái phát thì đừng nên thất vọng, nên đến bác sĩ tư vấn thêm.
Hỗ trợ từ người thân
Bạn bè và gia đình cần động viên, hỗ trợ và chắc chắn người mẹ đang được điều trị trầm cảm. Hãy hiểu rằng bệnh đang ở giai đoạn tạm thời và chia sẻ, đồng cảm với cảm xúc, sở thích của họ. Sự giúp đỡ từ gia đình đóng vai trò quan trọng, giúp người mẹ phục hồi nhanh chóng.
Trầm cảm nói chung và trầm cảm sau sinh nói riêng có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây. Do đó ngoài sức khỏe thể chất, gia đình cũng cần quan tâm đến sức khỏe tâm lý của các sản phụ.
Xem them bài viết và đặt lịch khám tại Website :
Bệnh viện phụ sản Hà Nội – HANOI OBSTETRICS & GYNECOLOGY HOSPITAL