16/01/2023
Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất đối với nữ giới và đứng thứ ba trên thế giới về tỷ lệ gây tử vong chỉ sau ung thư vú và buồng trứng. Tuy nhiên, hiện nay với việc thực hiện xét nghiệm Pap, chị em phụ nữ đã có thể tầm soát ung thư cổ tử cung và chữa trị từ sớm.
Xét nghiệm Pap là gì?
Xét nghiệm Pap được phát minh và đặt theo tên của bác sĩ lỗi lạc người Hy Lạp. Xét nghiệm Pap hay còn gọi là xét nghiệm Pap smear hoặc phết tế bào cổ tử cung. Đây là loại xét nghiệm phổ biến nhất được sử dụng để phát hiện và tìm kiếm sớm những thay đổi trong các tế bào có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung.
Trong quá trình, bác sĩ sẽ thu thập một mẫu nhỏ các tế bào từ bề mặt cổ tử cung. Sau đó đưa lên tấm lam (phết Pap). Hoặc trộn lẫn mẫu trong một dịch cố định để kiểm tra dưới kính hiển vi. Thông qua việc kiểm tra các tế bào sẽ giúp bác sĩ tìm ra những biến dạng và sự thay đổi bất thường của tế bào. Tần suất làm xét nghiệm Pap tùy thuộc vào độ tuổi của bạn, kết quả các xét nghiệm trước đó và các yếu tố khác. Bạn nên trao đổi với bác sĩ để biết sau bao lâu sẽ làm xét nghiệm lại.
Những trường hợp nên làm xét nghiệm Pap
Phụ nữ trẻ
– Ở Hoa Kỳ, quy định sàng lọc ung thư cổ tử cung từ tuổi 21. Một số quốc gia khác cho rằng sàng lọc bắt đầu ở tuổi 25. Ung thư cổ tử cung rất hiếm ở phụ nữ trẻ. Không nên sàng lọc trước 21 tuổi ở trẻ em gái và phụ nữ có hoạt động tình dục. Vì khi đó nguy cơ kết quả dương tính giả rất cao (nghĩa là không chỉ ra tình trạng tiền ung thư). Nhiều trường hợp nhiễm papillomavirus ở người (HPV) trong nhóm này là nhất thời.
Ngay cả khi đã tiêm vắc-xin ngừa HPV, khách hàng vẫn sẽ cần sàng lọc ung thư cổ tử cung.
Phụ nữ lớn tuổi
– Hầu hết các chuyên gia cho rằng nhiều phụ nữ từ 65 tuổi trở lên có thể ngừng sàng lọc ung thư cổ tử cung. Mặc dù điều này phụ thuộc vào các yếu tố nguy cơ của họ.
Ví dụ, khách hàng có thể cần tiếp tục sàng lọc ung thư cổ tử cung ngoài 65 tuổi nếu:
- Đã từng hoặc đang hút thuốc
- Từng có xét nghiệm Pap, HPV bất thường hoặc điều trị các tổn thương cổ tử cung tiền ung thư.
- Có bạn tình mới kể từ lần xét nghiệm Pap cuối cùng.
- Đã tiếp xúc với diethylstilbestrol (DES) khi bạn còn trong bụng mẹ. DES là thuốc được dùng cho nhiều phụ nữ trước năm 1981 để ngăn ngừa các biến chứng thai kỳ. Thai nhi bị phơi nhiễm khi còn trong bụng mẹ có nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe nhất định. Bao gồm ung thư cổ tử cung – sau này trong cuộc sống.
- Từ 65 tuổi trở lên và không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào ở trên. Hầu hết các chuyên gia đều cảm thấy rằng có thể ngừng sàng lọc ung thư cổ tử cung nếu:
- Đã có các xét nghiệm sàng lọc thường xuyên trong quá khứ
- Có ít nhất ba xét nghiệm Pap bình thường liên tiếp hoặc hai xét nghiệm Pap và HPV kết hợp bình thường trong 10 năm qua. Gần đây nhất là trong vòng năm năm qua.
Sau phẫu thuật cắt tử cung
– Phụ nữ đã cắt bỏ toàn bộ tử cung không cần xét nghiệm Pap, trừ khi:
- Cắt tử cung nhưng không cắt bỏ cổ tử cung
- Phẫu thuật cắt tử cung của bạn đã được thực hiện do ung thư cổ tử cung hoặc tiền ung thư
- Đã tiếp xúc với diethylstilbestrol (DES) khi còn trong bụng mẹ.
Chuẩn bị cho xét nghiệm Pap như thế nào?
Để đảm bảo kết quả xét nghiệm Pap chính xác nhất, bạn cần làm theo những hướng dẫn:
- Không được quan hệ tình dục trong 2-3 ngày trước khi thử nghiệm;
- Để tránh rửa trôi các tế bào bất thường, không sử dụng những thứ như bọt tránh thai, băng vệ sinh, thuốc đặt âm đạo và không thụt rửa trong 2 đến 3 ngày trước khi thử nghiệm;
- Thời gian tốt để kiểm tra Pap của bạn là ít nhất 5 ngày sau khi kết thúc kỳ kinh. Vẫn có thể thực hiện xét nghiệm trong những ngày “đèn đỏ”. Tuy nhiên, bác sĩ khuyến cáo nên tránh thời gian có kinh để đạt được kết quả chính xác nhất;
- Bạn nên đi tiểu trước khi thực hiện xét nghiệm Pap vì bàng quang đầy có thể khiến bạn bị khó chịu trong khi thực hiện xét nghiệm.
Quy trình thực hiện xét nghiệm Pap
Trước xét nghiệm Pap, bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi liên quan đến xét nghiệm:
- Bạn có đang mang thai không?
- Bạn có sử dụng biện pháp tránh thai hay không?
- Những loại thuốc bạn đã dùng gần đây?
- Bạn có hút thuốc không?
- Lần kinh nguyệt cuối cùng của bạn là khi nào và nó kéo dài bao lâu?
- Bạn có bất kỳ triệu chứng, chẳng hạn như ngứa, đỏ hoặc lở loét hay không?
- Bạn đã trải qua phẫu thuật hoặc các thủ tục khác trên cơ quan sinh sản của bạn chưa?
- Bạn đã bao giờ có kết quả bất thường từ xét nghiệm Pap trước đó chưa?
Quá trình xét nghiệm
Khi lấy mẫu, bạn cần nằm ở tư thế khám phụ khoa như sau:
Nằm ngửa, hai chân dang rộng, gối gập, thả lỏng người.
Bác sỹ sẽ chèn dụng cụ bằng nhựa hoặc kim loại để bôi trơn âm đạo. Sau đó sử dụng mỏ vịt để nhìn thấy rõ cổ tử cung. Sau khi khám trực quan cổ tử cung, bác sỹ sẽ dùng tăm bông hoặc bàn chải lấy mẫu chuyên dụng để lấy tế bào ở cổ ngoài và cổ trong tử cung.
Hai mẫu tế bào này sẽ được phết trên lam kính, rồi đưa đến phòng thí nghiệm phân tích. Thông thường, sau khoảng nửa ngày đến 1 ngày thì bạn sẽ nhận được kết quả.
Sau khi xét nghiệm
Sau khi xét nghiệm, bệnh nhân hoàn toàn có thể hoạt động bình thường. Biến chứng có thể xảy ra như chảy máu âm đạo. Nếu chảy máu âm đạo quá nhiều, hãy thông báo với bác sỹ để kịp thời xử lý.
Sau khi nhận được kết quả xét nghiệm, nếu có các tế bào bất thường và HPV dương tính nếu có, bạn sẽ cần phải thực hiện các xét nghiệm bổ sung khác.
Đây là xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung hiệu quả, đơn giản, nhanh chóng. Vì thế, việc sàng lọc thường xuyên rất quan trọng. Các nghiên cứu, số liệu chứng minh đều cho thấy, xét nghiệm sàng lọc định kỳ sẽ phát hiện được hầu hết các thay đổi của cổ tử cung, để kịp thời điều trị trước khi chúng phát triển thành ung thư.
Sau khi làm xét nghiệm Pap bao lâu thì nên làm lại?
Theo như Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ, phụ nữ nên lặp lại xét nghiệm Pap smear mỗi 3 năm một lần trong độ tuổi từ 21 đến 29. Đối với phụ nữ từ 30 trở lên thì vấn đề bao lâu nên làm lại xét nghiệm Pap smear tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm HPV của họ.
Xét nghiệm HPV giúp phát hiện sự có mặt của virus HPV – một trong những tác nhân phổ biến gây ra bệnh ung thư cổ tử cung. Do đó, bạn có thể đồng thời thực hiện xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV (bộ hai xét nghiệm này được gọi chung là Co-testing).
Có 2 trường hợp có thể xảy ra ứng với kết quả lâm sàng xét nghiệm HPV là dương tính hay âm tính:
+ Trường hợp không bị nhiễm HPV (HPV âm tính) thì bạn nên ưu tiên thực hiện Co-testing mỗi 5 năm một lần. Hoặc làm xét nghiệm Pap smear mỗi 3 năm một lần.
+ Trường hợp có nhiễm HPV (HPV dương tính) thì cần thực hiện Co-testing trong 12 tháng tiếp theo.
Nếu như có một số nguy cơ nhất định bác sĩ sẽ khuyên bạn làm xét nghiệm Pap với tần suất cao hơn. Bất kể bạn ở độ tuổi nào. Những yếu tố nguy cơ có thể là:
+ Đã chuẩn đoán phát hiện các tế bào ung thư cổ cung. Hoặc xét nghiệm Pap smear cho thấy có sự xuất hiện của tế bào tiền ung thư
+ Đã sử dụng thuốc Diethylstilbestrol trước khi sinh
+ Bị nhiễm HIV
+ Hệ thống miễn dịch của cơ thể suy yếu do hóa trị. Do phẫu thuật ghép tạng hoặc sử dụng các loại thuốc chứa Corticosteroid thời gian dài
+ Hút thuốc lá thường xuyên.
Vậy nên, vấn đề bao lâu thì nên xét nghiệm Pap lần nữa phụ thuộc vào quyết định của bác sĩ. Cũng như cần có sự cân nhắc của bạn đối với các yếu tố nguy cơ của bản thân mình.
Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn có thể nhấn đặt lịch khám ngay. Hoặc đến trực tiếp Bệnh viện Phụ sản Hà Nội để được tư vấn kĩ lưỡng.